هشت هفته طول کشید تا بزرگترین کشتی تولید گاز شناور جهان با قایقهای بکسل از یک کشتیسازی کره جنوبی به منطقهای در ۵۰۰ کیلومتری ساحل شمال غربی استرالیا کشیده شود.
تدبیر24»برای ۲۵ سال آینده این کشتی غول پیکر که به اندازه چهار زمین فوتبال طول دارد، از چاههای زیردریا گاز برداشت کرده و به گاز طبیعی مایع تبدیل میکند. نفتکشها هفتهای یکبار از این کشتی LNG برای صادرات بارگیری خواهند کرد.
پروژه پریلود ۱۴ میلیارد دلاری که با هدایت رویال داچ شل انجام گرفته است، جدیدترین پروژه از پروژههای تولید LNG است که وعده متحول کردن صنعت نفت و گاز و بالطبع بازارهای انرژی را میدهند. پروژه ویت استون LNG شورون در استرالیا قرار است تولیدش را در ماه جاری آغاز کند. پروژه گورگان که نزدیک ویتاستون قرار دارد، سال گذشته فعالیتش را آغاز کرد. اکسون موبیل، BP، توتال و انی هم تعهدات بزرگی انجام دادهاند.
انتظار میرود عرضه LNG درفاصله سال ۲۰۱۴ و ۲۰۲۱ به میزان ۵۰ درصد افزایش پیدا کند. این امر مستلزم گشایش واحد LNG جدید – تاسیساتی که میعانات گازی را به شکل مایع تبدیل میکنند تا امکان حمل در مسافتهای طولانی با کشتی میسر شود- در هر دو تا سه ماه یکبار است. اسپنسر دیل، رییس اقتصاددان در شرکت BP چنین نرخی رشدی را فوق العاده شگفت انگیز میخواند.
سرمایهگذاریها، بخشی از یک تلاش گسترده برای توسعه فعالیت گازی در میان شرکتهای انرژی بزرگ است زیرا این صنعت انتظار دارند ماهیت پاک گاز در مقایسه با نفت و زغال سنگ، به رشد آن در مقابل زوال سایر سوختهای فسیلی کمک کند.
گاز در زمان سوختن برای تولید برق، حداکثر نصف زغال سنگ دی اکسید کربن تولید میکند و حداقل ۷۵ درصد کمتر اکسید نیتروژن و سایر ذرات مضر را منتشر میکند. این امر گاز را یک گزینه احتمالی در مبارزه علیه تغییرات جوی و آلودگی جوی میسازد در حالی که برای صنعت انرژی، سدی در برابر تهدید خودروهای برقی که تقاضا برای نفت را تحلیل میبرد، فراهم میکند.
شرکتهایی که زمانی به گاز نسبت به طلای سیاه اهمیت چندانی نمیدادند، اکنون روی این شرط میبندند که این کالای بیرنگ میتواند کمک کند آینده آنها در دنیا عاری از کربن تضمین شود. از ۱۶ پروژه جدید BP که قرار است بین سال جاری تا سال ۲۰۲۱ فعالیتشان را آغاز کنند، ۱۲ پروژه شامل گاز است. تغییرات مشابه در سراسر صنعت دیده میشود. طبق گزارش شرکت مشاوره انرژی وود مککنزی، در میان منابع توسعهای که در انتظارات تصمیمات سرمایهگذاری هستند، نسبت گاز به نفت، دو به یک است.
کلودیو دسکالزی، مدیرعامل انی در این باره میگوید: در گذشته زمانی که در این صنعت به جای نفت، به دنبال گاز میرفتید، مایوس میشدید اما اکنون ما به دنبال پروژههای گازی هستیم. این گروه ایتالیایی قرار است میدان گازی ظهر مصر را تا پایان سال جاری راهاندازی کند.
شرط بندی بر روی گاز تا حد زیادی بر مبنای توانایی این صنعت برای خارج کردن زغال سنگ از سیستم انرژی جهانی و رقابت با نیروی بادی و خورشیدی رو به رشد، استوار است.
به گفته مارتن وتسلار، مدیر کسب و کار گاز شل، انرژیهای تجدیدپذیر در درازمدت حاکم خواهند شد اما در دوران گذر و شاید در پایان آن، لازم باشد یک منبع ثابت برق وجود داشته باشد که در زمان موجود نبودن نیروی بادی و گازی مورد استفاده قرار گیرد و مطمئنا گاز میتواند این نقش را ایفا کند.
هیچ نقطه ای به اندازه آسیا برای دورنمای گاز اهمیت ندارد. طبق اعلام شل، انتظار میرود چین و هند به تنهایی عامل نیمی از رشد ۳۰ درصدی پیشبینی شده تقاضای انرژی جهان در فاصله سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۳۵ باشند. زغال سنگ همچنان در حدود ۶۰ درصد از تولید برق در چین و هند سهم دارد اما نگرانیهای فزاینده نسبت به مهدود و همچنین تعهدات هر دو کشور تحت توافق جوی پاریس، فرصتی را برای گاز ایجاد میکند. چین قصد دارد سهم گاز در مصرف انرژی خود را از ۶ درصد کنونی به ۱۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهد. نشانههایی از رشد نیز به چشم میخورد. واردات LNG چین ۳۸ درصد در نیمه اول سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۶ افزایش یافت. شمار کشورهایی که LNG وارد میکنند، در یک دهه گذشته تقریبا دو برابر شده و به ۳۵ کشور رسیده است.
تولیدکنندگان گاز علاوه بر اینکه بدنبال نقش بزرگترین در تولید برق هستند، پتانسیل رشدی را دربخشهای صنعتی، شیمیایی و حمل و نقل مشاهده میکنند. به عنوان مثال در کشتیها، LNG میتواند به عنوان یک گزینه پاک به جای نفت کوره سنگین مورد استفاده قرار گیرند. شرکت کارنیوال هفت کشتی گازسوز سفارش داده و شل در زیرساخت گاز در بنادر شامل بندر روتردام و سنگاپور به منظور تشویق کشتیهای باری برای دنبال کردن آن سرمایه گذاری کرده است.
با وجود این خوشبینیها، پروژههایی مانند پریلود و ویتاستون با ریسک تجاری همراه هستند. پروژه LNG استرالیایی بزرگ با افزایش تولید گاز شیل آمریکا مصادف شده است. آمریکا سال جاری برای نخستین بار از سال ۱۹۵۷ با راه اندازی پایانههای LNG متعدد، در حال تبدیل شدن به یک صادرکننده بزرگ گاز است. طبق اعلام آژانس بین المللی انرژی، آمریکا تا سال ۲۰۲۲ احتمالا با استرالیا و قطر برای عنوان بزرگترین صادرکننده LNG رقابت خواهد کرد.
افزایش ظرفیت جدید، فرضیههای اقتصادی که مبنای پروژههای LNG استرالیا و سایر پروژههای مشابه مانند پروژه اکسون موبیل در پاپوا گینه نو بودهاند را زیر سوال میبرد. قیمتهای گاز در اروپا و آسیا که بزرگترین بازارهای LNG جهان هستند، در پنج سال گذشته بیش از ۴۰ درصد کاهش یافته و بازده سرمایه گذاریها را به پایینتر از سطح مورد پیش بینی برای پروژههای تصویب شده رسانده است.